Σε όλη την διάρκεια της επικράτησης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας στην ευρύτερη περιοχή της Δράμας και κατά συνέπεια και στον σημερινό Δήμο Προσοτσάνης, η εκπαίδευση των νέων ήταν μια διαδικασία που την μέριμνά της είχαν οι ιερείς των χωριών της περιοχής, δεδομένου ότι δεν υπήρχαν οργανωμένα σχολεία, οι οποίοι με λιγοστά μέσα και σε ακατάλληλους χώρους προσπαθούσαν να διατηρήσουν την Ελληνική γλώσσα, την θρησκεία και γενικά την Ελληνική παιδεία ζωντανή.
Μετά την επανάσταση του 1821 άρχισαν να δημιουργούνται οι αρμόζουσες κτιριακές υποδομές για την στέγαση μαθητών. Πρωτεργάτες αυτών των προσπαθειών ήταν η Εκκλησία, οι κατά τόπους Ορθόδοξες Χριστιανικές Κοινότητες και όλοι οι κάτοικοι που πρόσφεραν χρήματα αλλά και προσωπική εργασία για την ανέγερση των σχολείων.
Ένα από τα παλιότερα Ελληνικά σχολεία της περιοχής συναντάμε στην έδρα του σημερινού Δήμου, την Προσοτσάνη. Στη θέση που βρίσκεται σήμερα το Α' Δημοτικό Σχολείο λειτουργούσε από το 1820 7τάξιο Αστικό Σχολείο του οποίου η λειτουργία κατέστη δυνατή χάρη στις προσπάθειες της τότε Ορθόδοξης Χριστιανικής Κοινότητας, της Εκκλησιαστικής Επιτροπής και υπό την επίβλεψη του Πατριάρχη για την συγκέντρωση χρημάτων.
Μετά το 1882 και για να αντιμετωπιστούν προβλήματα που δημιουργήθηκαν, η κοινότητα προχώρησε στην ίδρυση και ενός δεύτερου σχολείου, του Παρθεναγωγείου. Έτσι μέχρι και το 1896 υπήρχαν δύο σχολεία σε διαφορετικά διδακτήρια. Το Αρρεναγωγείο και το Παρθεναγωγείο.
Το 1907 αποφασίστηκε η κατεδάφιση των παλιών διδακτηρίων και η ανέγερση νέου κτιρίου, επειδή οι χώροι που ήδη υπήρχαν δεν ήταν επαρκείς για τον μεγάλο πλέον αριθμό μαθητών. Το κτίριο στο οποίο μέχρι και σήμερα στεγάζεται το Α' Δημοτικό Σχολείο ολοκληρώθηκε το 1909 και φτιάχτηκε με χρήματα που προσέφεραν οι κάτοικοι της Προσοτσάνης, οι επιτροπές Μακεδονικού Αγώνα και πάνω από όλα με την συνδρομή του Μητροπολίτη Δράμας και μετέπειτα Σμύρνης Χρυσοστόμου. Η μαρμάρινη επιγραφή που τοποθετήθηκε κατά την θεμελίωση του κτιρίου αναφέρει: «Αρχιερατεύοντος Χρυσοστόμου, χορηγούντος Μελά, συνεπιχορηγούντων Ορθοδόξων Ελλήνων Προσωτσάνης, το περικαλλές ωκοδομήθη των Μουσών τόδε Μέγαρον, ένθα εισιόντες παίδες Ελλήνων προγονικής της έσω και της θύραθεν σοφίας αρύεσθε νάματα» 1909.
Σήμερα τα σχολεία στον Δήμο Προσοτσάνης έχουν ως εξής:
ΠΡΟΣΟΤΣΑΝΗΣ |
1ος Παιδικός Σταθμός |
2ος Παιδικός Σταθμός |
1ο Νηπιαγωγείο |
2ο Νηπιαγωγείο |
1ο Δημοτικό Σχολείο Προσοτσάνης |
2ο Δημοτικό Σχολείο Προσοτσάνης |
3ο Δημοτικό Σχολείο Προσοτσάνης |
Γυμνάσιο Προσοτσάνης |
Ενιαίο Λύκειο Προσοτσάνης |
ΕΠΑ.Λ. Προσοτσάνης |